24 czerwca 2020 r. weszła w życie ustawa o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 czyli tzw. tarcza 4.0. 

W związku z obowiązującym aktualnie stanem epidemii, przepisy nowej tarczy uprawniają obecnie pracodawcę, do udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych w terminie do 30 września. Niby nic nowego, a jednak.

Tarcza 4.0 zmieniła zasady udzielania tego urlopu i dała pracodawcy możliwość udzielenia pracownikowi zaległego urlopu wypoczynkowego po pierwsze: z pominięciem planu urlopów, po drugie: z pominięciem zgody pracownika i po trzecie: w terminie wyłącznie wskazanym przez pracodawcę.

Zatem, nawet jeżeli pracownik miał wpisany w plan urlopów na 2020 r. termin wykorzystania urlopu zaległego z 2019 r. np. na lipiec 2020 r., to pracodawca może zdecydować, iż urlop ten ma zostać wykorzystany np. w sierpniu albo we wrześniu.

Pracownik nie może odmówić udania się na taki urlop bez względu przyczynę. Polecenie wykorzystania urlopu zaległego pracodawca może wydać pracownikowi ustnie, na druku urlopowym, mailem lub w inny sposób przyjęty u danego pracodawcy.

W przypadku gdy, mimo wydania przez pracodawcę polecenia wykorzystania zaległego urlopu, pracownik mimo wszystko przychodzi do pracy lub wykonuje pracę zdalną należy nie dopuścić go do pracy, a w przypadku pracy zdalnej zablokować możliwość jej wykonywania. Dodatkowo niewykonanie polecenia służbowego pracodawcy dotyczącego wykorzystania zaległego urlopu, może skutkować nałożeniem na pracownika kary porządkowej.

Warto pamiętać, że polecenie pracodawcy dotyczące wykorzystania zaległego urlopu może obejmować maksymalnie 30 dni tego urlopu, a nie jak przed wprowadzeniem tarczy 4.0 wszystkie dni zaległego urlopu.

Wielu pracowników i pracodawców uważa, iż urlop niewykorzystany w 2019 r. nie jest obecnie  urlopem zaległym, gdyż można go jeszcze wykorzystać do dnia 30 września 2020 r. i dopiero po tej dacie stanie się urlopem zaległym. Takie stanowisko jest błędne, bowiem zgodnie z przepisami kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu w tym roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Jeżeli do końca roku pracownik nie wykorzysta całego urlopu, to urlop niewykorzystany staje się urlopem zaległym z dniem 1 stycznia następnego roku.

Oznacza to, iż urlop niewykorzystany przez pracownika w 2019 r. stał się urlopem zaległym z dniem 1 stycznia 2020 r.

Więc zgodnie z przepisami tarczy 4.0, w chwili obecnej, pracodawca może samodzielnie zdecydować o wysłaniu pracownika na taki urlop i wskazać mu termin tego urlopu z pominięciem planu urlopowego i zgody pracownika. 

Autor: Justyna Szyszkowska-Rafalska