PRZEDSIĘBIORCA INDYWIDUALNY JAKO „KONSUMENT”
Autor: Bernardeta Eckhardt-Ćwik / 09.11.2020 / Bez kategorii

1 stycznia 2021 r. wejdą w życie przepisy ustawy z 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych, wprowadzające zmiany zarówno do Kodeksu cywilnego, jak i ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. W myśl wprowadzanych zmian, indywidualnym przedsiębiorcom zostaną przyznane niektóre uprawnienia przysługujące dotychczas wyłącznie konsumentom. 

Najbardziej doniosłe dla jednoosobowych przedsiębiorców zmiany to w pierwszej kolejności objęcie ich ochroną przed niedozwolonymi klauzulami umownymi. Niedozwolone klauzule umowne to postanowienia nieuzgodnione indywidualnie z przedsiębiorcą, które kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz rażąco naruszają jego interesy. Przykładowy katalog tych klauzul wymieniony jest w art. 385Kodeksu cywilnego. Objęcie ochroną dotychczas przysługującą wyłącznie konsumentom oznacza, że indywidualny przedsiębiorca, który zawiera umowę nieposiadającą dla niego charakteru zawodowego, będzie mógł powołać się na niedozwolony charakter postanowienia umownego, które wówczas nie będzie go wiązać. O tym czy dana działalność będzie lub nie mogła zostać uznana za działalność zawodową wykonywaną przez indywidualnego przedsiębiorcę decydować będzie przedmiot wykonywanej przez niego działalności gospodarczej, wskazany w CEIDG. Z przymrużeniem oka można więc skonstatować, że im węższy zakres działalności danego przedsiębiorcy, tym szerszy zakres ochrony przyznanej mu przez uchwaloną ustawę. 

Uchwaloną ustawą uprawnienia indywidualnych przedsiębiorców zostaną zrównane z uprawnieniami konsumentów także w zakresie przepisów o rękojmi. Oznacza to między innymi, że w przypadkach gdy kupującym jest jednoosobowy przedsiębiorca, który zawiera umowę niezwiązaną z przedmiotem prowadzonej przez niego działalności:

– jeżeli wada fizyczna rzeczy sprzedanej została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania kupującemu rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że istniała ona także w chwili wydania rzeczy kupującemu;

– jeżeli wadliwa rzecz nabyta przez kupującego została zamontowana przez sprzedawcę, kupujący może żądać od sprzedawcy demontażu i ponownego zamontowania rzeczy, przy czym obowiązany jest ponieść koszty w wysokości przewyższającej cenę nabytej rzeczy;

– jeżeli kupujący zażądał wymiany rzeczy lub usunięcia wady albo złożył oświadczenie o obniżeniu ceny, określając kwotę, o którą cena ma być obniżona, a sprzedawca nie ustosunkował się do tego żądania w terminie 14 dni, uważa się, że żądanie to uznał za uzasadnione;

– kupujący nie traci uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli zaniedbał obowiązek zbadania rzeczy i zawiadomienia sprzedawcy o wadzie niezwłocznie po jej nabyciu, a w przypadku gdy wada wyszła na jaw później – jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu;

– roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad nie przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady przez kupującego, jeżeli nie upłynął okres 2 lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości – 5 lat od dnia wydania rzeczy kupującemu;

– jeżeli przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma, odpowiedzialność sprzedawcy nie może zostać skrócona do mniej niż 1 roku od dnia wydania rzeczy kupującemu.

Wyjątkiem w zakresie dotychczasowych uprawnień konsumenta, które nie przejdą na indywidualnego przedsiębiorcę jest regulacja art. 558 § 1 zd. 2 Kodeksu cywilnego, co oznacza, iż nadal możliwe będzie wyłączenie lub ograniczenie przez sprzedawcę odpowiedzialności z tytułu rękojmi wobec indywidualnego przedsiębiorcy.

Z kolei z punktu widzenia sprzedających doniosłą zmianą jest dodanie uchwaloną ustawą do Kodeksu cywilnego art. 5765, zgodnie z którym sprzedawca, który poniósł koszty w wyniku wykonania uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy przez indywidualnego przedsiębiorcę, zyska uprawnienie do żądania naprawienia poniesionej szkody od poprzedniego sprzedawcy, wskutek którego działania lub zaniechania rzecz stała się wadliwa.

Niezwykle istotną zmianą wprowadzoną przez uchwaloną ustawę jest także dodanie art. 38a do ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, zgodnie z którym indywidualny przedsiębiorca, który na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa zawarł umowę nieposiadającą dla niego charakteru zawodowego, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkami określonymi w tej ustawie. Jest to rewolucyjna zmiana przede wszystkim z punktu widzenia sprzedawców internetowych, którzy zmuszeni będą do przeredagowania regulaminów świadczenia usług drogą elektroniczną, tak aby dostosować je do wprowadzonych przepisów. Jeżeli bowiem indywidualni przedsiębiorcy nie zostaną poinformowani o przysługującym im prawie do odstąpienia od umowy przez sprzedawcę internetowego, termin 14 dni przysługujący na odstąpienie od umowy ulegnie automatycznemu wydłużeniu do 12 miesięcy.

Warto przy tym zdawać sobie sprawę, że choć w myśl ww. regulacji uprawnienia indywidualnych przedsiębiorców zostaną zrównane z uprawnieniami konsumentów, to nie oznacza to, iż automatycznie staną się oni konsumentami, ponieważ definicja osoby konsumenta znajdująca się w Kodeksie cywilnym nie ulegnie zmianie. M.in. z tego tytułu indywidualni przedsiębiorcy zawierający umowy niezwiązane z przedmiotem ich działalności nie zostaną objęci instytucjonalną ochroną konsumentów, sprawowaną przez Prezesa UOKIK oraz rzeczników powiatowych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.