KIEDY PODRÓŻNY MA PRAWO DO DARMOWEGO ODSTĄPIENIA OD UDZIAŁU W IMPREZIE TURYSTYCZNEJ?
Autor: Bernardeta Eckhardt-Ćwik / 30.03.2022 / Bez kategorii

Aby zbadać, jakie prawa przysługują podróżnym w związku z nadzwyczajnymi okolicznościami, które uniemożliwiają im spędzenie wcześniej zaplanowanego urlopu, należy sięgnąć do przepisów ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych z dnia 24 listopada 2017 r. Art. 47 ust. 4 ww. ustawy stanowi, że:
Sytuacja międzynarodowa, z którą mieliśmy do czynienia zarówno w ostatnich latach (pandemia COVID-19), jak i obecnie (działania wojenne prowadzone w wyniku agresji Rosji na Ukrainę) sprawia, iż planowanie wakacji obarczone jest obecnie o wiele większym ryzykiem niż jeszcze kilka lat temu. W związku z tym, warto zastanowić się nad uprawnieniami, jakie przysługują podróżnym, którym podobne nadzwyczajne okoliczności uniemożliwiają spędzenie urlopu w zaplanowanym pierwotnie miejscu i czasie.

Jakie prawa przysługują podróżnym?

– podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej,
– bez ponoszenia opłaty za odstąpienie,
– w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, 
– które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.

Organizator imprezy, który otrzyma oświadczenie podróżnego o odstąpieniu od imprezy turystycznej, ma obowiązek w ciągu 14 dni zwrócić pieniądze podróżnemu. Zgodnie z art. 47 ust. 4 ustawy o imprezie turystycznej, podróżnemu, który korzysta z prawa odstąpienia od umowy, należy się pełen zwrot wszystkich wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej. Warto zauważyć, że przepis ten stwarza pewne ograniczenie dla podróżnych, bo ogranicza on możliwość dochodzenia zwrotu tylko do wpłat dokonanych na rzecz organizatora imprezy turystycznej w związku z tą imprezą. Jeżeli więc podróżny na własną rękę poniósł własne dodatkowe koszty (np. w zakresie kosztów poniesionych w związku z zakupem przewodników turystycznych czy też biletu wstępu do muzeum w miejscu docelowym), nie jest uprawniony do żądania od organizatora ich zwrotu na podstawie ww. przepisu.

Podróż do Rosji lub na Ukrainę

Rosyjskie działania wojenne prowadzone na Ukrainie w oczywisty sposób spełniają kryterium „nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności”, w związku z czym podróżni którzy zaplanowali podróże na Ukrainę i do Rosji bez żadnych wątpliwości uprawnieni są do odstąpienia od udziału w takiej imprezie turystycznej. Dotyczy to, co oczywiste, podróży zaplanowanych tam w najbliższej przyszłości, jak i w ciągu najbliższych kilku miesięcy. 

Co prawda, w związku z pandemią COVID-19, w komentarzach prawniczych i orzecznictwie przewijał się pogląd, że art. 47 ust. 4 ustawy o imprezie turystycznej nie daje automatycznego prawa od darmowego odstąpienia od udziału w imprezie turystycznej zaplanowanej w późniejszym czasie (rozumianej jako zaplanowanej np. z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem), ze względu na brak pewności czy w czasie imprezy turystycznej nadzwyczajne okoliczności nadal będą występować. Wydaje się jednak, że w odniesieniu do wojny na Ukrainie nie sposób stosować takiej analogii, gdyż nawet w przypadku (oby) rychłego zakończenia tego konfliktu, na samym terytorium Ukrainy z pewnością będzie utrzymywać się nadzwyczajna sytuacja społeczno-gospodarcza uniemożliwiająca istnienie tam ruchu turystycznego, a poczucie niebezpieczeństwa, z dużym prawdopodobieństwem, nadal będzie tam występować.

Co z podróżami do “najbliższych sąsiadów”?

Do rozstrzygnięcia pozostaje natomiast kwestia „najbliższego sąsiedztwa” miejsca występowania nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności. O ile bowiem imprezy turystyczne organizowane do Rosji czy na Ukrainę z pewnością dają podróżnym prawo do odstąpienia od udziału w nich, o tyle można mieć wątpliwości, czy takie samo prawo będą mieli w przypadku wyjazdów do terytoriów sąsiadujących z Ukrainą. 

Choć „najbliższe sąsiedztwo” to kryterium nieostre, to wydaje się, że podróżni, którzy zaplanowali podróż np. do Mołdawii, czy nawet wschodnich rejonów Polski bezpośrednio sąsiadujących z Ukrainą, mogą skorzystać z tego prawa, a w razie braku zgody organizatora – skutecznie dochodzić zwrotu pieniędzy przed sądem. Należy mieć bowiem na uwadze, że impreza turystyczna zaplanowana np. w miejscu oddalonym 50 kilometrów od miejsca prowadzenia działań wojennych pozbawiona byłaby niemal całkowicie swoich walorów rekreacyjnych dla podróżnych. W związku z czym wydaje się, iż należy przychylić się do interpretowania podobnych wątpliwości w sposób korzystny dla podróżnych i uznać, że również w takich przypadkach przysługuje im zwrot wszystkich wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej.

Autor tekstu: Maciej Gelner



Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.