KARUZELA VAT – JAK ZMINIMALIZOWAĆ RYZYKO UCZESTNICZENIA
Autor: Justyna Szyszkowska-Rafalska / 13.11.2019 / Bez kategorii

Wydaje Ci się, że skoro uczciwie działasz na rynku, sprzedajesz i kupujesz towary, czy świadczysz usługi a także płacisz składki i podatki to problem karuzeli podatkowych Cię nie dotyczy? Myślisz, że „na karuzeli kręcą się” wyłącznie duże podmioty gospodarcze prowadzące transakcje na wielu rynkach i na szeroką skalę?

Nawet nie wiesz jak bardzo się mylisz.

W każdej chwili możesz stać się przypadkowym ogniwem tej wielkiej machiny. Wystarczy bowiem, że podmiot od którego kupujesz towary wykazał się nieuczciwością, a jeżeli nie on,  to podmiot, od którego on kupił towary, albo każdy inny podmiot, który jest ogniwem w łańcuchu dostaw. W łańcuchu, na końcu lub w środku, którego spokojnie i nieświadomy niczego funkcjonujesz sobie Ty.

O swoim położeniu, dowiesz się prawdopodobnie dopiero z zawiadomienia właściwego Urzędu Skarbowego o przeprowadzanej wobec Ciebie kontroli krzyżowej, w konsekwencji której Urząd może zakwestionować złożone przez Ciebie deklaracje VAT, za dany okres rozliczeniowy. O skutkach takiego zakwestionowania mówić nie trzeba.

A, wystarczy w zasadzie, zastosować pewne mechanizmy, które pozwolą Ci wykazać, że zachowana została należyta staranność w weryfikacji Twoich dostawców i odbiorców, ich uczciwości i rzetelności. Przecież w końcu lepiej zapobiegać niż leczyć.

Co zatem powinniśmy zrobić?

 W przypadku dostawców, przed podjęciem współpracy należy nabrać pewności czy dostawca nie jest  „firmą wydmuszką” bez siedziby, bez majątku, bez osób zarządzających. Jak? Najlepiej sprawdzić dane zawarte w KRS/CEIDG, jeżeli to możliwe to sprawdzić akta rejestrowe we właściwym sądzie, odwiedzić siedzibę, sprawdzić KRD, sprawdzić status podatnika VAT, poprosić dostawcę, aby dostarczył zaświadczenie z właściwego US i ZUS o niezaleganiu w opłacaniu podatków i składek. Dobrze jest również poprosić dostawcę by dostarczył deklaracje VAT 7 za ostatnie 3 miesiące wraz z potwierdzeniami złożenia każdej z nich do Urzędu Skarbowego, lub deklarację VAT 7K – za ostatni kwartał wraz z potwierdzeniem jej złożenia.

W przypadku dostawców, z którymi prowadzimy już współpracę, takie czynności również należy wykonywać okresowo, bo nigdy nie wiemy czy nasz kontrahent nie stał się nagle, lub nie planuje stać się nieuczciwym.

W dzień dokonania transakcji należy sprawdzić czy dostawca nie został wykreślony z właściwego rejestru, kto jest uprawniony do jego reprezentacji oraz, co najważniejsze, czy dostawca nadal jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Sprawdzenia statusu VAT możemy dokonać na stronie Portalu Podatkowego Ministerstwa Finansów:  https://ppuslugi.mf.gov.pl/_/#1 w zakładce „Sprawdź podmiot w VAT”. Dowód ze sprawdzenia należy przechowywać, gdyż może on być później istotnym dowodem w sprawie.

Zawarcie transakcji także powinno zostać udokumentowane np. skierowanym do dostawcy i potwierdzonym przez niego zamówieniem, czy korespondencją mailową z upoważnioną przez dostawcę osobą.

Gdy naszymi odbiorcami są podmioty mające swoją siedzibę w Polsce sposób weryfikacji może być taki sam jak w wobec dostawców.

Natomiast, gdy chodzi o odbiorców zagranicznych należy poprosić odbiorcę o przesłanie dokumentów rejestrowych zgodnych z prawem państwa, w którym ma on siedzibę. Dobrze jest również gdy odbiorca złoży nam pisemne oświadczenie, że posiadany przez niego międzynarodowy numer rachunku bankowego (IBAN), z którego dokona zapłaty za towar należy do niego. Co ważne rachunek bankowy powinien być założony w państwie w którym odbiorca ma siedzibę wskazaną w dokumentach rejestrowych.  W dniu transakcji należy sprawdzić, czy odbiorca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Sprawdzenia możemy dokonać na stronie Komisji Europejskiej http://ec.europa.eu/taxation_customs/vies/vieshome.do?locale=pl.

Warto również zwrócić uwagę, iż długie, co najmniej kilkuletnie prowadzenie działalności gospodarczej przez dostawcę jak i przez odbiorcę zwiększa jego wiarygodność, a tym samym pewność obrotu gospodarczego. Tak samo jest w przypadku wysokości kapitału zakładowego spółek. Oczywiście gwarancji nie da nam nikt ale Urząd Skarbowy nie wymaga gwarancji, a jedynie dochowania należytej staranności.

Uwaga !

Należy unikać sytuacji, w której zapłata za towar dokonana przez odbiorcę nastąpi wcześniej niż zapłata za towar dokonana przez nas na rzecz dostawcy. Taka transakcja może zostać uznana za transakcję dokonaną bez ryzyka gospodarczego, co może negatywnie wpłynąć na ocenę dochowania należytej staranności.

Sytuacje podejrzane, które powinny wzbudzić szczególną czujność:

  • dostawca (odbiorca) nie posiada strony internetowej, nie jest obecny w mediach społecznościowych, mimo że jest to przyjęte w danej branży;
  • siedziba lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej przez dostawcę (odbiorcę) znajduje się pod adresem, pod którym brak jest oznak prowadzenia działalności gospodarczej (np. biuro wirtualne);
  • dostawca (odbiorca) będący spółką kapitałową posiada kapitał zakładowy niewspółmiernie niski w stosunku do okoliczności transakcji;
  • dostawca oferuje do sprzedaży towary, które należą do innej branży niż ta, w której działa;
  • cena towaru znacząco odbiega od ceny rynkowej i nie ma to ekonomicznego uzasadnienia (np. specyfika branży, akcja promocyjna);
  • kontakt z dostawcą lub z jego przedstawicielem nie jest adekwatny dla okoliczności danej transakcji (np. kontakt wyłącznie przez zagraniczny adres e-mail, przez komunikator internetowy, wyłącznie w języku obcym, brak siedziby w Polsce, brak przedstawiciela w Polsce, brak możliwości osobistego spotkania );
  • dostawca bez uzasadnienia zmienił sposób transportu towaru (np. towar miał być dostarczony z Polski, a ma będzie dostarczony z terytorium innego państwa);
  • dostawca chce dostarczyć towary niezgodne z wymaganiami jakościowymi, jeżeli takie wymagania zostały określone w przepisach;
  • warunki transakcji znacznie odbiegają od standardowych warunków przyjętych w danej branży i gwarantujących bezpieczeństwo obrotu (brak możliwości reklamacji towaru, brak ubezpieczenia towarów mimo ich wysokiej wartości, brak możliwości ustalenia warunków transportu, magazynowania, odbioru czy dokładnej weryfikacji jakości towarów);
  • brak możliwości udokumentowania transakcji (np. poprzez zamówienia mailowe);
  • termin płatności jest krótszy niż termin standardowo oferowany w danej branży, bez ekonomicznego uzasadnienia;
  • dokonanie płatności gotówką w sytuacji gdy wartość transakcji przekracza 15.000 zł;
  • zapłata za towar przelewem ma nastąpić na dwa lub więcej odrębnych rachunków bankowych (np. na rachunek dostawcy, rachunek podmiotu trzeciego, rachunek zagraniczny) o ile nie ma to wyraźnego uzasadnienia prawnego czy ekonomicznego (np. umowa cesji, faktoring);
  • zapłata za towar przelewem zostaje dokonana przez odbiorcę z dwóch lub więcej odrębnych rachunków bankowych (np. na rachunek odbiorcy, rachunek podmiotu trzeciego, rachunek zagraniczny) o ile nie ma to wyraźnego uzasadnienia prawnego czy ekonomicznego.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.